Een weesfiets is een fiets die onbewaakt gestald staat en waar de eigenaar geruime tijd niet (of nooit) meer naar omkijkt. Deze weesfietsen nemen stallingsruimte in beslag ten koste van andere fietsen. Weesfietsen nemen soms meer dan 20% van de totale stallingscapaciteit in. Voor veel gemeenten genoeg reden om deze rijwielen te verwijderen. Daarnaast bezorgen zij de openbare ruimte een rommelige aanblik.
Opruimacties
In veel gemeenten vinden opruimacties plaats van verkeerd gestalde en ogenschijnlijk onbruikbare fietsen. De verantwoordelijkheid voor deze aanpak ligt bij gemeenten. Alleen zij hebben het recht langdurig gestalde fietsen te verwijderen.
Werkwijze
Vermeende weesfietsen krijgen bijvoorbeeld een sticker of zogenaamde 'breektouwtjes'. Op de sticker staat een waarschuwing voor de eigenaar dat de fiets na een bepaalde periode (vaak 28 dagen) wordt weggehaald. De fietsen die na een bepaalde periode mét sticker nog steeds op dezelfde plaats staan, worden door de gemeente verwijderd. Zo komen er weer plekken vrij voor mensen die hun fiets wél gebruiken.
Fietsdepot
Als fietsen tijdens een opruimactie worden meegenomen, gaan ze naar het Fietsdepot of een Algemene Fiets Afhandel Centrum (AFAC), waar ze tijdelijk worden opgeslagen. Hier kan de eigenaar zijn rijwiel tegen betaling ophalen. Medewerkers van het fietsdepot controleren alle binnengebrachte fietsen op fietsdiefstal. Handhaving draagt zo ook bij aan het opsporen van gestolen fietsen. De weesfietsen worden 13 weken lang opgeslagen. Hierna kan de gemeente ze doorverkopen of vernietigen. Ook zorgt AFAC ervoor dat verzekeringsfietsen geretourneerd worden naar de rechtmatige eigenaar.